Bazen proje yönetiminde yada iş analiz süreçlerinde büyük resmi görmek çok önemlidir. Endüstri Mühendislerinin kazanması gereken en önemli özelliklerden biri olan büyük resmi görme durumuyla ilgili Use Case diyagramları hakkında bir yazı. [i.a]
Yazılım Projelerinde doğru çözüm tasarımı için en önemli aşama Projelerin Stratejik Analiz süreçlerinde ihtiyacın doğru tespit edilebilmesi için talep sahibi gözüyle “bütün resmin görülmesi”dir. Bu sürecin başarısı İş Analistinin yetkinliklerine ve kullandığı araçlara bağlıdır. Sürecin başarısı için kullanılabilecek araçlardan bir tanesi UML Modelleme diyagramlarından Use Case yani Kullanım Şekli diyagramlarıdır. Use Case diyagramları Projelerin analiz süreçlerinde “Mevcut Durum”u ve “Hedef Durum”u tespit etmek ve talep sahibi paydaşlar ile mutabık kalmak üzere kullanılabilecek araçlardır. Use Case diyagramlarının odak noktası “bütün resim”dir.
Use Case Nedir?
Use Case, bir sistem aracılığı ile sunulan veya sunulacak tek bir fonksiyonu tanımlamaktadır. Diğer bir deyişle, kullanıcıların bir fonksiyon aracılığı ile sistem üzerinde gerçekleştirmek istedikleri işlemleri tanımlamaktadır.
Use Case Diyagramları
Sistemler, kullanıcıların iş süreçlerini desteklemek üzere geliştirilmektedir. Bu nedenle iş süreçlerinin sistemler aracılığı ile yürütülmesi aşamasında kullanıcılar sistemde birden fazla fonksiyona ihtiyaç duymaktadır. Use Case Diyagramları, iş süreçlerinin yönetilmesi aşamasında ihtiyaç duyulan tüm fonksiyonları, bu fonksiyonları tetikleyecek aktörleri, fonksiyonlardan etkilenecek aktörleri ve fonksiyonlar arasındaki ilişkileri göstermek amacıyla kullanılmaktadır.
Örnek Use Case Diyagramı
Analiz süreçlerinde use case diyagramları aşağıda belirtilen amaçlar için kullanılabilir;
- Mevcut durum (as-is) analizi,
- Hedef durum (to-be) analizi,
- Paydaş analizi,
- Çözüm kapsamının belirlenmesi,
- Çözüm kapsamı üzerinde mutabakat sağlanması,
- Senaryoların önceliklendirilmesi ve fazlalandırılması.
- Projenin devamında ise Fonksiyonel Testler ve Kullanıcı Kabul Testleri için test senaryolarının oluşturulmasında önemli bir kaynaktır.
Use Case Diyagram Kullanımı Avantajları
Use Case diyagramları bir projenin gereksinimlerini toplamak, dokümante etmek ve kapsamını netleştirmek üzere kullanılabilecek faydalı araçlardır. Kullanıcıların sistemle ilgili davranışsal hedeflerini belirlemek, iş süreçleri ile ilgili normal akışları tanımlamak ve süreçlerdeki istisnai durumları belirlemek için kullanışlıdırlar. Kullanıcı odaklı bakış açısı, geliştirilen sistemlerin kullanıcı beklentilerini karşılama ihtimalini arttırmaktadır. Çevik (Agile) Yazılım Geliştirme Metodolojileri ile yönetilen projelerde, iterasyon bazlı geliştirme sürecini destekleyecek yapıdadır.
Use Case Diyagram Kullanımı Dezavantajları
Gereksinimlerin tespit edilip tanımlanmasında Use Case diyragramları etkili bir yöntem olmakla birlikte tüm gereksinimlerin Use Case diyagramları ile tanımlanmaya çalışılması analiz sürecinde etkinliği azaltabilmektedir. Özellikle çözüm gereksinimlerinin tanımlanmasında yetersiz kalmaktadır. Çözüm tasarımı sürecinde use case diyagramlarının ve dokümantasyonların ihtiyaç durumunda ekran tasarımları ve diğer diyagramlar ile desteklenmesi gerekmektedir.
