Yazıda 10 adet Strateji Okulu anlatılmış ve aralarındaki farklar belirtilmiş. Kurum yada kişisel gelişiminiz için strateji oluşturmak istediğinizde kendinize yakın olan bir “Strateji Okulunu” tercih edebilirsiniz. Keyifli okumalar. [i.a.]
İş yaşamının önemli bir kavramı “strateji.” Herkes stratejilerini belirlemek, belirlediği stratejileri hayata geçirmek ve sonrasında stratejilerini revize etmek / geliştirmek amacıyla pek çok çalışma yapmakla meşgul. Bu konu yazıldığı kadar da kolay değil. Temelinde bir bilim yatıyor, geçmişi ise eski çağlara kadar uzanıyor.
Bu yazımda sizlere stratejiyi sınıflayarak hangi ekole yakın olduğunuzu sorgulatmaya çalışacağım. Böylece uyguladığınız stratejinin hangi okula uygun olduğunu görecek, belki de kendinize yakın bir okul bularak uyguladığınız stratejiyi değiştireceksiniz.
Stratejinin pek çok bilim insanı tarafından sınıflandırıldığını görüyoruz. Benim favorim ise Mintzberg’in sınıflandırması olan 10 stratejik yönetim okulu. Bu okullar: Tasarım, Planlama, Konumlandırma, Girişimcilik, Bilişsel, Öğrenme, Güç, Kültür, Çevre ve Biçimleşme olarak sıralanabilir.
Tasarım Okulu stratejik yönetim düşüncesinin en eski okulu sayılıyor, doğal olarak da Selznick, Chandler ve Andrews gibi önemli araştırmacıları bünyesinde barındırıyor. Tasarım okulunun temel prensibi uyum üzerine kurgulanmıştır. Tasarım okulu dış ve iç etkiler, düşünüldükten sonra belirli bir uyum içerisinde tam olarak belirlendikten sonra uygulanmaya alınmasını önerir. Yani SWOT analizi yaparak stratejiyi oluşturmanız gerekir.
Planlama Okulu da Tasarım Okuluna çok benzer. Lakin planlama okulu stratejinin resmi süreçler bütünü ile oluşacağını belirtir. Bütçe, hedef, iş planları bu okulun dikkat ve önem verdiği değerler bütünüdür. Bunlar olmadan stratejinin belirlenmesi olanaksızdır. Strateji için planlama süreçlerini harfi harfine uygulamalısınız.
Konumlandırma Okulu, yukarıda belirtilen iki okulun görüşlerini esas alır, ancak üzerine rakiplere karşı uygulanacak stratejileri temel alır. Bu okulun öncüsünün Porter olduğunu söylersek, sanıyorum okulun ne olduğu daha iyi anlaşılacaktır. Herkesin bildiği üzere Porter 5 temel gücü; sektöre yeni girecek firmaların oluşturduğu tehditler, ikame ürün / hizmet tehditleri, tedarikçilerin / alıcıların pazarlık gücü ve mevcut firmalar arasındaki rekabet düzeyi olarak tanımlanmaktadır.
Girişimcilik Okulu stratejinin liderden doğduğunu ifade eder. Diğer okullardan farklı olarak bu okulun temelinde merkezi bir lider vardır. Lider stratejiyi oluşturur; bu nedenle liderin deneyimleri stratejiyi oluşturmakta oldukça önemlidir.
Bilişsel Okul stratejinin oluşturulmasını zihinsel bir süreç olarak görür. Stratejistler stratejiyi oluştururken kavramlar, haritalar, süreçler vb. bilişsel sonuçları kullanır. Stratejiler dış etmenlerden değil de bireyin beklentilerinden etkilenerek oluşmaktadır.
Öğrenme Okulu strateji oluşturmayı öğrenmeye dayalı ve zamanla kendiliğinden gelişen bir süreç olarak tanımlamaktadır. Bu okula göre stratejiler kurumun geçmişte yaşadıklarını harmanlayarak zaman içerisinde değişmektedir. Strateji bir plandan ziyade zaman içerisinde gelişen bir süreçtir. Bu nedenle de ilk iki okuldan ayrılmaktadır.
Güç Okulu, stratejinin bir müzakere süreciyle oluştuğunu belirler. Buna göre kurumun içindeki farklı görüşler içerisinden üstün olan ana stratejiyi belirlemektedir. Bir nevi hakim görüşün stratejiyi belirleyeceğini esas almaktadır.
Kültür Okulu, strateji oluşturmayı toplumsal bir süreç olarak görür. Stratejinin uygulanması esnasında elde edilen sonuç kurumun kültürüne bağlıdır. Kurumun kültürü seçilen ve izlenen stratejiyi belirlemekte ve dolayısıyla alınan sonuca da etki etmektedir. Bu anlamda kurumlara rekabetçi bir avantaj da kazandırmaktadır. Zira kültür her kuruma özgün bir varlıktır ve taklit edilmesi hemen hemen imkansızdır.
Çevre Okulu, reaktiviteye dayanır. Stratejinin çevrede oluşan koşullara tepkisel olarak oluştuğunu savunur. Kurumlar kendi içlerinden daha çok çevrelerinde gelişen olaylara reaksiyon göstermelidir. Strateji de bu nedenle oluşmalıdır.
Biçimleşme Okulu, strateji oluşturmayı bir değişim / dönüşüm faaliyeti olarak görmektedir. Strateji diğer okulların bir arada kullanıldığı bütünsel bir faaliyetler bütünü olabilir. Bu anlamda tasarım okulu gibi bütünleştirici bir özellik sunar.
Bütün bu okullardan birisi kurumunuza en yakın gelebilir. Buna göre de aslında kurumsal stratejinizin hangi esaslara göre oluştuğunu bilimsel bir yaklaşımla tespit etmiş olacaksınız.
Peki hayatınız ile ilgili kişisel gelişim stratejinizi belirlerken hangi okula yakınsınız?
